Reklama

Komentarze

5 pytań do… Waldemara Pernacha, działacza opozycji demokratycznej w okresie PRL

Fragment obrazu

Fragment obrazu "Wigilia w Bialolece", Waldemar Pernach

Fragment obrazu "Wigilia w Bialolece", autorstwa Waldemara Pernacha. Autor w środku, nad nim Antoni Heda ,,Szary''

W kolejnym wywiadzie serii "5 pytań do..." publicysta i komentator "Niedzieli" Piotr Grzybowski rozmawia z Waldemarem Pernachem, ekonomistą, działaczem opozycji demokratycznej w okresie PRLu, więźniem politycznym.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Piotr Grzybowski: Jakie są najwcześniejsze Pana wspomnienia z działalności opozycyjnej?

Waldemar Pernach: Zaczynałem współpracę z Heniem Wójcem i z ROB- cio, KOR- em, jeździliśmy do Ursusa, do tych strajkujących robotników, woziliśmy jakieś tam ostrzeżenia. U mnie się w domu odbywały się spotkania KOR-u, nieraz całymi chmarami,bo oni potrzebowali lokali na spotkania. Żona ich obsługiwała po 5-7 osób. Ja ze względu, że pracowałem w energetyce i miałem łączność z podmiotami takimi, jak Stocznia Gdańska, to wydzwaniałem tam po jakieś dodatkowe informacje. Były wspólne drukowania, ulotkowania. Takie typowe wówczas życie opozycjonisty…

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

PG: W roku 80tym wstępuje Pan do Solidarności, rozpoczyna budowę struktur związkowych. Jak to się wtedy działo?

WP: Myśmy pracowali w Zjednoczeniu Energetyk, tak to się wtedy nazywało i zorganizowaliśmy taką międzyzakładową strukturę, tam była i Komisja Planowania, i banki, i instytucje z energetyki itd. Robiliśmy przygotowania do strajków, wydawania biuletynów. Nie trzeba było przekonywać ludzi, bo całą chmarą wchodzili do naszych struktur i tych, które Panu wymieniłem. A potem był już 13 grudnia…

PG: No właśnie. Po tym festiwalu Solidarności następuje 13 grudnia 1981 r. Jak go Pan zapamiętał?

Reklama

WP: 13 grudnia rano pojechałem na Mokotowską, pod Region Mazowsze, tam zobaczyłem co się dzieje, bo tam z okien wyrzucali przedmioty, maszyny, dokumentacje… Potem pojechałem pod Hutę Warszawa, gdzie poprzednio pracowałem 10 lat i miałem różne kontakty. Tam się spotkaliśmy z Andrzejem Święcickim (nie mylić z innym- Maciejem), który był tam rzecznikiem prasowym Solidarności. Pod tą Hutą spotkaliśmy się właśnie z Andrzejem Święcickim i jeszcze z pewnym osobnikiem. Potem go zidentyfikowałem dopiero w Paryżu, po kilku latach. To był Jerzy Targalski,wywodzący się z grupy Niepodległość.

Tam już była ciągła praca z nimi w podziemiu, pomagaliśmy im w wydawnictwie, wydaliśmy całego Mackiewicza, druki, dużo książek w dwóch seriach, najpierw te kieszonkowe i potem już w okładkach. Wracając do 13 grudnia…. Wieczorem była u mnie w domu rewizja. Dzięki temu, że Teść rano przytomnie zabrał z domu moje plakaty, projekty plakatów i moje druki, to podczas rewizji znaleźli tylko dzieła Marksa, Lenina i Stalina. Podczas tej rewizji zastali u mnie jeszcze Święcickiego, ale tylko go wylegitymowali i wypuścili wraz z żoną. Potem pojechałem do kościoła Jezuitów- to już było 14go grudnia - odszukać kontakty z Wójcami, bo słyszałem, że Wójcowa się ukrywa właśnie u Jezuitów. Nie dopuścili mnie do niej, ale potem jakoś się udało połączyć i żeśmy współpracowali.

Reklama

17 grudnia aresztowali mnie w domu i trafiłem do Białołęki. W piwnicy siedzieli, na półpiętrze siedzieli, przed domem, w samochodach”. Sąsiedzi ze mną współpracowali, porejestrowali numery tych samochodów. Oni jak przyszli podczas rewizji to pytali, gdzie jest Bujak. Żona mówi: „niech pan szuka w pianinie”. Oni aż do 17 grudnia mnie śledzili, myśleli, że uda im się złapać kontakt z Bujakiem. I 17 grudnia już nie wytrzymali, wiedzieli, że tego kontaktu nie uzyskają, no to mnie aresztowali, wsadzili do Białołęki. Tam w celi było 11 osób, między innymi: dr. Umiński z UW, Łubieński- literat (do tej pory utrzymujemy kontakty), i Jacek Knap - wiceprzewodniczący z Regionu Mazowsze, i Andrzej Heda ps.„Szary”, i Wiktor Ćwiklik.

PG: Jak wyglądał ten czas internowania na Białołęce?

WP: Najpierw nas nie wypuszczali z cel. Pierwsze wypuszczenie z celi było na święta Bożego Narodzenia. Wystawili nas na korytarz, ale nie można było się odzywać, kontaktować, tylko tak nas wypuścili po prostu, żebyśmy stanęli pod ścianami. Dopiero po miesiącu/ dwóch można było wychodzić poszczególnymi celami na spacerniak, a po jakichś 3 miesiącach można było wychodzić 3 celami na spacerniak, czy na świetlicę. Przede wszystkim odbywały się tam liczne rozmowy polityczne, pisaliśmy ulotki. Ja przerzucałem przez ks. Sikorskiego, przez moją żonę specjalnie zakamuflowane, żeby na widzeniu można to było podać. Wydawaliśmy biuletyn „Koniem przez świat”, bo „koń” to jest takie urządzenie, które się rzuca, a tamten łapie i przesyła dalej. Tam też rozpisałem ankietę wśród osadzonych, która dotyczyła sposobu ujęcia, kto czym się zajmował i jak został ujęty.

Reklama

Na tym spacerniaku pod drzewkiem każdy sobie ankietę pobierał… To był dla historyków ważny dokument… Z tych rozmów politycznych na spacerniaku wynikało, że jedni chcieli zamienić PZPR, czyli Podstawową Komórkę Organizacji Partyjnej w zakładzie na komórkę Solidarnościową, która będzie rozkazywała dyrektorowi. To ma być demokracja. Ja mówiłem: „wy chcecie naprawy Solidarności, a ja chcę państwa niepodległego”. Tak się zaczęła moja współpraca, a potem, już po wyjściu z Białołęki zorganizowaliśmy – jak wspomniałem - wydawnictwo, wydaliśmy Mackiewicza i inne książki, wydawaliśmy biuletyn przedmiesięczny od 83 do 89 roku. Ostatni numer, który miał tytuł „Prywatyzować czy nieprywatyzować”, dostali wszyscy posłowie. Po wyjściu z tej Białołęki namalowałem przeszło 10 obrazów. One były wystawiane u ks. Sikorskiego w Kościele Seminaryjnym i w kościele św. Stanisława Kostki u ks. Popiełuszki.

Zawsze był spór, gdzie te obrazy mają wisieć. Ks. Popiełuszko mówił, że „ty jesteś moim parafianinem, to u mnie powinny wisieć” Wisiały tam jakiś czas, trzeba było je też tajnie przenosić, żeby nie skonfiskowali, nie zabrali tego. Na moich obrazach zostało wszystko udokumentowane, poczynając od ujęcia tutaj w domu. Żona moja dowiedziała się o moim pobycie na Białołęce dopiero właśnie od tego literata, Tomka Łubińskiego. Jego wypuścili w Sylwestra i on przyszedł do mojej Żony z komunikatem, że ja jestem w Białołęce. Wcześniej we wszystkich komisariatach, komendach - nigdzie nie chcieli jej powiedzieć. Potem, jak dochodziłem tego w IPN, okazało się, żę oni nie mieli żadnych dokumentów. Wszystkie były powyprowadzane, popalone. Jest tylko taki ślad, że jak ja byłem naczelnikiem wydziału w energetyce, to podlegałem służbom wojskowym i byłem dla nich niebezpieczny, bo miałem kontakty z elektrowniami.

PG: Na ile Stan Wojenny i internowanie zaważyło na Pana dalszej drodze życiowej, zawodowej, politycznej?

WP: Zasadniczo. Ja wywodzę się z Bródna, z rodziny takich, którzy wieczorami się spotykali: kierowca taksówki, fryzjer, inni chłopcy. Słuchało się tam Watykanu, Głosu Ameryki, Wolnej Europy…. To wszystko było antykomunistyczne środowisko. Byłem do tego przygotowany. Już nawet jak były te wybory 3X TAK, to latałem z ulotkami, rozklejaliśmy na słupach, tak zaczynała się taka moja działalność polityczna, bardziej świadoma i antykomunistyczna. Potem w Białołęce to zaowocowało i te kontakty owocują do dzisiaj. Dzisiaj, we współpracy, zorganizowaliśmy fundację „Walczącym o niepodległość”, która ma siedzibę w PAŚCIE, pomagamy kombatantom AK. Robimy to w oparciu o te osoby, które w Białołęce były zaufane. To wiele owoców przyniosło.

Zaważyło bardziej na mojej drodze politycznej, niż związkowej, bo część związkowców była wg mnie manipulowana przez doradców i chcieli pogodzenia z komunizmem. Socjalizm- tak, wypaczenia- nie. A ja powiedziałem, żebyśmy chcieli niepodległej Polski, która podczas niepodległości może mieć gwarancję, że ustalenia będą respektowane. Nawiązałem kontakt z redakcją Solidarności. Tam był wtedy szefem Jarosław Kaczyński i z tym Jarosławem Kaczyńskim zacząłem współpracę, co zaowocowało powstaniem PC. Tam wtedy to była moja stricte polityczna działalność. Dążyliśmy do tego, do czego chcieliśmy - do tej niepodległości.

Podziel się:

Oceń:

+2 0
2020-12-12 08:37

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

5 pytań do... Bartłomieja Wróblewskiego

Bartłomiej Wróblewski

wikipedia.org

Bartłomiej Wróblewski

Czy Rzecznik Praw Obywatelskich jest nadal potrzebny, komu pomaga, czy najbliższe jego wybory zakończą się rozstrzygnięciem i czy kandydat PiS to fundamentalista, o tym w kolejnym wydaniu cyklu „5 pytań do…” odpowiada Bartłomiej Wróblewski, kandydat na Rzecznika Praw Obywatelskich

Więcej ...

Hiszpania/ Premier zaproponował, by prawo do aborcji wpisać do konstytucji

2025-10-03 21:44

Adobe Stock

Premier Hiszpanii Pedro Sanchez zaproponował w piątek, by prawo do aborcji wpisać do konstytucji. Według socjalistycznego rządu miałoby to stanowić zabezpieczenie przed postepowaniem ewentualnych rządów z udziałem radykalnej prawicy

Więcej ...

Różaniec ze św. Franciszkiem z Asyżu - tajemnice radosne

2025-10-03 20:58

Karol Porwich/Niedziela

Modlitwa różańcowa jest wzniesieniem serca do Boga, który przychodzi, aby zbawiać człowieka. Modlitwa różańcowa - jak przypominał nam Ojciec Święty Jan Paweł II - jest modlitwą kontemplacyjną.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Ile osób zgłosiło się do seminariów? Mamy...

Kościół

Ile osób zgłosiło się do seminariów? Mamy...

Różaniec, który może wszystko – tajemnice bolesne

Wiara

Różaniec, który może wszystko – tajemnice bolesne

Nowenna do św. Franciszka z Asyżu

Wiara

Nowenna do św. Franciszka z Asyżu

Bądźmy pokorni przed Bogiem

Wiara

Bądźmy pokorni przed Bogiem

Każdy, kto sobie tego życzy, może przyjąć Komunię...

Wiara

Każdy, kto sobie tego życzy, może przyjąć Komunię...

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Ksiądz zmarł na zawał serca podczas Mszy św.

Kościół

Ksiądz zmarł na zawał serca podczas Mszy św.

Nowenna do św. Michała Archanioła

Wiara

Nowenna do św. Michała Archanioła

Święci Archaniołowie – Michał, Rafał i Gabriel

Święta i uroczystości

Święci Archaniołowie – Michał, Rafał i Gabriel