Reklama

Niedziela Łódzka

Księża – (nie)patrioci

Do 1955 r. władzom udało się zwerbować do grona „księży-patriotów” ok. tysiąc duchownych

Dodatek Specjalny IPN

Do 1955 r. władzom udało się zwerbować do grona „księży-patriotów” ok. tysiąc duchownych

Kierownictwo Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej dążyło do rozbicia jedności Kościoła rzymskokatolickiego. W tym celu w 1949 r. przy Zrzeszeniu Bojowników o Wolność i Demokrację powołano Komisję Księży, zrzeszającą w swych szeregach tzw. księży-patriotów.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Działalność tej grupy sprowadzała się do pełnej akceptacji polityki wyznaniowej państwa, odgradzając się oficjalnie od obediencji wobec Stolicy Apostolskiej oraz „antypolskiej” aktywności Episkopatu Polski. Celem było obsadzenie „swoimi” kapłanami i podporządkowanie władzom komunistycznym najważniejszych stanowisk kościelnych.

Do 1955 r. władzom udało się zwerbować do grona „księży-patriotów” ok. 10% ogółu kleru (ok. tysiąc). Zachętą były przywileje, niedostępne dla pozostałych księży. Idealnym narzędziem do ich nagradzania był utworzony w 1950 r. Fundusz Kościelny, który miał zapewnić „specjalne zaopatrzenie emerytalne społecznie zasłużonych duchownych” oraz udzielać pomocy finansowej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Biskup Michał Klepacz skutecznie zwalczał rozwój prorządowej organizacji duchownych. W sprawozdaniu przygotowanym dla Komitetu Łódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej wskazano, że w 1954 r. na 393 kapłanów pracujących w diecezji łódzkiej jedynie 12 należało do grona „księży-patriotów”.

Reklama

Znane są przykłady, świadczące o uprzywilejowanej pozycji prorządowych księży w diecezji łódzkiej. Większość z nich dotyczyła spraw budowlanych. Tak było m.in. w Woli Wiązowej, gdzie miejscowi katolicy mogli liczyć na rychłą odbudowę zniszczonego w wyniku pożaru kościoła dzięki dużej aktywności tamtejszego proboszcza ks. Eugeniusza Zioła wśród „księży-patriotów”. Pomocy przy remoncie plebanii władze udzieliły także przewodniczącemu Okręgowej Komisji Księży w Łodzi, a zarazem proboszczowi parafii Opatrzności Bożej w Łodzi ks. Janowi Polakowi.

Przynależność do ruchu „księży-patriotów” często próbowała wykorzystać do realizacji swych celów także Kuria Biskupia w Łodzi. Za przykład niech posłuży osoba ks. Jana Grzywy – jednego z „pozytywniejszych księży na terenie powiatu łódzkiego” – którego bp Michał Klepacz mianował dwukrotnie proboszczem (parafii w Bełdowie i w Kałowie), aby wyremontować tamtejsze kościoły. Z kolei mianowanie ks. Jana Kabzińskiego proboszczem parafii Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Łodzi miało na celu uzyskanie zgody na budowę nowego kościoła. Tym razem, pomimo wydanych już zezwoleń przez lokalnych włodarzy, władze państwowe nakazały wstrzymanie jakichkolwiek prac, podejrzewając w tym przedsięwzięciu podstęp hierarchy łódzkiego.

Podobnych przykładów udzielania pomocy finansowej lub przydziału na materiały budowlane można mnożyć wiele, zaś wspólnym mianownikiem wszystkich tych spraw była aktywność kapłana w ruchu „księży-patriotów”. Nie można jednak tej grupy traktować jednolicie. Zapewne część duchownych była karierowiczami, dążącym do realizacji swoich partykularnych interesów. Inni z kolei robili to z pobudek ideologicznych. Jednak w ruchu prorządowego kleru działali także duchowni, będący wartościowymi księżmi, o nieskazitelnym życiu kapłańskim, zaś ich działalność w gronie „księży-patriotów” wynikała ze zwykłego pragmatyzmu.

Podziel się:

Oceń:

2021-06-15 11:59

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Łódź: IPN przeprowadził prace poszukiwawcze na terenie cmentarza św. Wojciecha

2025-11-14 16:22

ipn.gov.pl

W dniach 3-6 listopada 2025 r. zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN przeprowadził kolejny etap prac poszukiwawczych na terenie cmentarza św. Wojciecha w Łodzi (przy ul. Kurczaki). Ich celem było odnalezienie szczątków dzieci - ofiar niemieckiego obozu przy ul. Przemysłowej w Łodzi (Polenjugendverwahrlager der Sicherheitspolizei in Litzmannstadt).

Więcej ...

Najświętsza Maryja Panna z Guadalupe

Adobe Stock

9 grudnia 1531 r., w sobotni poranek, Dziewica ukazała się Juanowi Diego, tubylcowi z Cuauhtitlan, świeżemu konwertycie, ochrzczonemu krótko przed tym zdarzeniem

Więcej ...

Dzieci w Strefie Gazy są niedożywione już przy porodzie

2025-12-12 19:27

KAI/Caritas Polska

Ledwo narodzone – a już w obliczu głodu. Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci UNICEF ostrzega, że w Strefie Gazy coraz więcej niemowląt rodzi się już z niedowagą. Przyczyną jest niedożywienie kobiet w ciąży, które jak efekt domina przenosi się na ich dzieci, poinformowano 10 września zwracając uwagę, że niemowlęta z niedowagą mają 20 razy wyższe ryzyko śmierci niż niemowlęta o prawidłowej masie ciała.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Dr Branca Acevedo: byłam lekarką s. Łucji dos Santos,...

Wiara

Dr Branca Acevedo: byłam lekarką s. Łucji dos Santos,...

Kalendarz Adwentowy: Pokój jak rzeka, serce jak dziecko

Wiara

Kalendarz Adwentowy: Pokój jak rzeka, serce jak dziecko

Tajemnica wizerunku Matki Bożej z Guadalupe

Wiara

Tajemnica wizerunku Matki Bożej z Guadalupe

Oświadczenie rzecznika diecezji pelplińskiej w związku z...

Kościół

Oświadczenie rzecznika diecezji pelplińskiej w związku z...

Kalendarz Adwentowy: Najmniejsi w ręku Odkupiciela

Wiara

Kalendarz Adwentowy: Najmniejsi w ręku Odkupiciela

Kalendarz Adwentowy: Nowy początek!

Wiara

Kalendarz Adwentowy: Nowy początek!

Trwają poszukiwania ks. Marka Wodawskiego. Policja...

Kościół

Trwają poszukiwania ks. Marka Wodawskiego. Policja...

Nowenna przed uroczystością Niepokalanego Poczęcia...

Wiara

Nowenna przed uroczystością Niepokalanego Poczęcia...

Kalendarz Adwentowy: Litość, która staje się misją

Wiara

Kalendarz Adwentowy: Litość, która staje się misją