Reklama

Nauka

Krótka historia (zmian) czasu

Archiwum autora

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Dwa razy w roku przestawiamy zegarki, aby dostosować je do obowiązujących w Polsce zmian czasu: w ostatnią niedzielę marca przestawiamy się z czasu zimowego na letni, przesuwając wskazówki do przodu – z godz. 2 na 3, i w ostatnią niedzielę października powracamy do czasu zimowego, cofając wskazania zegarów z godz. 3 na 2.

Godzina jak z gumy

Reklama

Ludzie od zawsze dzielili dobę na części, bo to pomagało organizować zajęcia i precyzyjnie wyznaczać różne zdarzenia. Oczywiście, dla nas, przyzwyczajonych do sekundowego mierzenia czasu, ta precyzja byłaby problematyczna. Dzielenie okresu od wschodu do zachodu Słońca na równe 12 części powodowało, że zimą godziny dzienne były krótsze, a nocne dłuższe. Latem było odwrotnie. Regulowanie zegarów przy takim systemie, czyli przeznaczenie 12 godzin na noc i 12 na dzień, to nieustająca praca i niemały stres. Godziny więc zyskiwały na długości lub były skracane. Dlatego znacznie popularniejszy stał się system dzielący dobę na 24 równe części. Zegarmistrze odetchnęli. W różnych krajach przyjęto różne systemy oznaczania pierwszej godziny doby. Czasem świt to była pierwsza godzina, a czasem był to moment zachodu Słońca. W późnym średniowieczu we Włoszech ustalił się system (przyjęty przez Polskę i obowiązujący aż do początków XVII wieku), w którym to godzina początku zmierzchu była ostatnią danego dnia. Tego typu sposób liczenia czasu można zobaczyć na słynnej wieży zegarowej na placu św. Marka w Wenecji, gdzie godzina 24 (XXIIII) to mniej więcej 16 według współczesnych czasomierzy.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Czas zimowy, czas letni

W czasach nam bliskich, kiedy miasta wprowadziły sztuczne oświetlenie, a w zakładach pracy zatrudniano wiele osób na zmiany, zaczęto myśleć o tym, w jaki sposób zaoszczędzić na kosztach doświetlania stanowisk pracy. Idealnie byłoby, gdyby można było długo pracować przy naturalnym świetle słonecznym. Zmiany, jak to zwykle bywa, przyspieszył konflikt zbrojny. Podczas I wojny światowej Niemcy borykały się z ciągłym deficytem węgla, dlatego wymyślono, że aby nie trzeba było latem włączać świateł po południu, przestawi się zegary o godzinę do przodu i dzięki temu przystosuje się godziny z naturalnym oświetleniem do czasu największej ludzkiej aktywności. Odwołanie czasu letniego następowało jesienią i wtedy cofało się zegary o godzinę, i wracało do czasu podstawowego. W Polsce na ziemiach okupowanych przez Niemcy i Austro-Węgry czas zmieniono 30 kwietnia 1916 r. o godz. 23, a powrót do czasu zimowego nastąpił 30 września o godz. 1. System ten dość szybko przyjął się w innych krajach, ale często był modyfikowany. Regulacje wprowadzano i cofano, ponieważ trudno było uzasadnić zmiany realnymi oszczędnościami.

Reklama

W naszym kraju czas letni obowiązywał w czasie I wojny światowej, w 1919 r. (w Wielkopolsce czas letni wprowadzono w innym terminie niż na pozostałym terytorium kraju), potem w latach 1945-49, 1957-64 i od 1977. Zmiany czasu w Unii Europejskiej po raz ostatni mają być przeprowadzone w marcu 2021 r.

Niezdrowe zmiany

Powstało wiele opracowań naukowych, w których badacze zajmują się wpływem zmian czasu na zdrowie ludzi. Przyjmuje się, że przejście na czas letni generuje więcej zjawisk negatywnych. Chodzi o skrócenie czasu snu o godzinę. Zanim przyzwyczaimy się do zmian, chodzimy później spać i wstajemy wcześniej. Powoduje to problemy z koncentracją, ogólne osłabienie i dezorientację. W skrajnych przypadkach dochodzi do zawałów i zatorów. Lekarze radzą, żeby przyzwyczajać się do zmiany godzin funkcjonowania przez nieco wcześniejsze (pół godziny) kładzenie się spać i wcześniejsze wstawanie. Powrót do czasu zimowego z kolei jest dla naszych organizmów dobry dzięki wydłużeniu czasu snu, choć, oczywiście, efekt trwa tylko kilkanaście dni.

Pomysł z wycofaniem się ze zmian czasu w ciągu roku wydaje się niezły, choćby ze względu na nasze problemy z dostosowaniem się do aktywności w zmienionych porach dnia. Jeśli chodzi o znaczenie gospodarcze, to dzięki wykorzystywaniu energooszczędnych technologii zarówno w naszych domach, jak i w przemyśle jest ono właściwie niezauważalne.

Podziel się:

Oceń:

2019-10-22 12:59

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Kiedy zmiana czasu?

Karol Porwich/Niedziela

W nocy z 26 na 27 października nastąpi zmiana czasu z letniego na zimowy. Zegarki cofniemy z godz. 3.00 na godz 2.00.

Więcej ...

Najwyższy pomnik Jana Pawła II na świecie zdewastowany

2025-07-02 08:18

Karol Porwich/Niedziela

Najwyższy pomnik Jana Pawła II znajduje się w Częstochowie, w Parku Miniatur Sakralnych. Został odsłonięty w 2013 roku i mierzy 14 metrów wysokości. Jest to największy na świecie pomnik papieża Polaka. Na twarzy Karola Wojtyły ktoś namalował jaszczurkę.

Więcej ...

Prezes PZPN wybrał już selekcjonera reprezentacji - informują media

2025-07-06 19:56
Reprezentacja Polski w Piłce Nożnej

Łączy nas piłka/PZPN

Reprezentacja Polski w Piłce Nożnej

Prezes PZPN Cezary Kulesza wybrał już selekcjonera piłkarskiej reprezentacji Polski - informują media. Jak przekazało Radio Zet, trwa ustalanie warunków i wkrótce ma zostać wydany komunikat w sprawie następcy Michała Probierza. Dokładna data nie jest znana.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Watykan: zmiany w nuncjaturach, w tym w Warszawie

Kościół

Watykan: zmiany w nuncjaturach, w tym w Warszawie

Jezus stawia dzisiaj ważne i ciągle aktualne pytanie: Czy...

Wiara

Jezus stawia dzisiaj ważne i ciągle aktualne pytanie: Czy...

Proboszczem parafii, gdzie będzie wypoczywał papież...

Leon XIV

Proboszczem parafii, gdzie będzie wypoczywał papież...

Rozważania na niedzielę: Dlaczego chcą osłabić...

Wiara

Rozważania na niedzielę: Dlaczego chcą osłabić...

Rodzice mogą iść do sądu. Jak szkolne świadectwo bez...

Wiadomości

Rodzice mogą iść do sądu. Jak szkolne świadectwo bez...

Jest orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego ws. lekcji...

Wiadomości

Jest orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego ws. lekcji...

Najwyższy pomnik Jana Pawła II na świecie zdewastowany

Kościół

Najwyższy pomnik Jana Pawła II na świecie zdewastowany

Czechy: biskup częściowo znosi obowiązek uczestnictwa w...

Kościół

Czechy: biskup częściowo znosi obowiązek uczestnictwa w...

Nowenna do Przenajdroższej Krwi Chrystusa

Wiara

Nowenna do Przenajdroższej Krwi Chrystusa