Na Zamku Książ, w salach wystawienniczych Wałbrzyskiej Galerii BWA, od 23 września do 18 listopada czynna jest okolicznościowa wystawa otwarta z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości pt. „Polonia. Symbol tradycji – znak nowoczesności – Duch – Nadzieja – Naród – Zwycięstwo”. Ekspozycja objęta została honorowym patronatem: Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotra Glińskiego, ordynariusza diecezji świdnickiej bp. Ignacego Deca, ordynariusza diecezji legnickiej bp. Zbigniewa Kiernikowskiego oraz prezydentów miasta Wałbrzycha i Jeleniej Góry z racji jej kolejnych prezentacji w galeriach sztuki BWA obu miast. Na wystawie oglądamy dzieła znane i mniej znane z zasobów prywatnych i muzeów państwowych autorstwa m.in. Jana Matejki, Juliana Fałata, Jana Styki, Jacka Malczewskiego, Rafała Malczewskiego, Vlastimila Hofmana, Władysława Skoczylasa, Jeana Jacques Barriego, Jana Raszki, Franciszka Stretta, Leonarda Winterowskiego, Jerzego Dudy-Gracza, Zbyluta Grzywcza, Jozefa Panfila, Szymona Mondziana, Andrzeja Boja-Wojtowicza.

– Polonia – to symbol naszej narodowej chwały, dumy, lecz 100 lat temu było to jeszcze marzenie, które spełniło się 11 listopada 1918 r. ustanowieniem Rzeczpospolitej Polskiej – przypomniał w opisie do wystawy Andrzej Holeczko-Kiehl. – Obraz Polonii, który ukazuje wystawa, jest efektem indywidualizmu poszukiwań twórców dzieł, wykorzystujących różne techniki artystyczne i własne doświadczenia historyczne. Temat Polonii – cytując dalej z wstępu do katalogu – jest obrazem Polski i Polaków pokazuje nas i naszą obecność, budowę własnej tradycji artystycznej i wizję świata ostatniego wieku, nie zapominając o tysiącletniej historii Polski, jako państwa, wspólnoty narodu. Ekspozycja ta niech zatem służy dzisiaj budowie przyszłości z pamięcią o przeszłości Polonii – zauważa autor.

Na wystawie wzrok przykuwa przepiękny obraz Jana Matejki „Polonia. Ilustracja do Psalmów przyszłości Zygmunta Krasińskiego” – olej na płótnie z roku 1861, z kolekcji prywatnej. Jego pokaz szerokiej publiczności na wystawie odbywa się po raz pierwszy po przeszło 90 latach odkąd jest w rodzinie prywatnej, w której pozostaje od dziesiątków lat i jest tam przekazywany z pokolenia na pokolenie.

– Jestem ogromnie wdzięczna prywatnym kolekcjonerom, którzy w roku stulecia odzyskania niepodległości przez Polskę zgodzili się na publiczną ekspozycję tego nigdy wcześniej niepokazywanego matejkowskiego wizerunku Polonii – mówi dyrektor wałbrzyskiej BWA Alicja Młodecka. – Większość dzieł prezentowanych na tej wystawie: także obrazy Tetmajera, Malczewskich, Dudy-Gracza, zgodzili się wypożyczyć kolekcjonerzy i prywatni właściciele, a które dotąd były bardzo rzadko pokazywane, za co wszystkim jeszcze raz dziękuję, że podzieli się z Polakami swoim wspaniałym narodowym dobrem, jakie mają i chronią u siebie.

Wystawie towarzyszy przepięknie wydany 188-stronnicowy katalog w 1000 nakładzie. Największą jego niespodzianką i wartością jest to, że oprócz wszystkich dzieł z wystawy, skrupulatnie skatalogowanych z notkami o dziełach i i autorach prac zawiera też wspaniałe fotografie i opisy z wielu polskich świątyń, na których prezentowana jest Matka Boża jako Królowa Polski w otoczeniu polskich atrybutów – barw biało-czerwonych – na płaszczu czy tronie; polskiego godła, w otoczeniu podchodzących do niej naszych królów, wieszczów, bohaterów powstań narodowych i innych ważnych osobistości, które miały wpływ na nasz naród w czasie niewoli. – Tych fresków z kościołów, polichromii czy potężnych obrazów w wielkich ramach, z kościołów nie sposób dostarczyć na wystawę. Zrobiliśmy to więc tylko tak, jak to było możliwe, czyli je sfotografowaliśmy i opisaliśmy, wskazując, gdzie się znajdują i gdzie można je, na co dzień podziwiać w wielu miejscach południowo-wschodniej Polski – cieszy się w imieniu głównego organizatora wystawy i wydawcy katalogu dyrektor Wałbrzyskiej Galerii BWA Alicja Młodecka.

Wyjaśnia, że w ostatnich dniach października do wystawy zostanie dodany z kolekcji prywatnej (dziś jeszcze będący na pokazie w innym mieście) wspaniały obraz Włodzimierza Tetmajera pt. „Matka Boska na skarpie”. Zaprasza też gorąco na dwa wydarzenia towarzyszące, które ideę wystawy zaprezentują, dodatkowo, w innym i szerszym wymiarze. Będzie to 28 października bezpłatny koncert muzyki patriotycznej i narodowej w wykonaniu Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Sudeckiej, na którym zaprezentowane zostaną utwory światowych i polskich kompozytorów napisane przez nich na chwałę Polonii; oraz 18 listopada na Zamku Książ – na zakończenie wystawy – na spektakl teatralny „Karmazynowy poemat” do tekstu Jana Lechonia, w interpretacji Teatru Dramatycznego im. C. K. Norwida z Jeleniej Góry, wstęp jest bezpłatny.