We wstępie do Mszy świętej abp Adam Szal przypomniał, że diecezja halicka powstała dokładnie 13 lutego 1675 roku na mocy bulli papieskiej Debitum pastoralis officii, którą podpisał ówczesny papież Grzegorz XI. – Na mocy tej bulli powstała metropolia halicka, która później została przemianowana na metropolię lwowską – wyjaśniał hierarcha. – Z biegiem lat struktura metropolii halickiej, czy lwowskiej, ulegała transformacji, a dzisiaj czujemy się w jakimś sensie spadkobiercami tej bulli – dodał i krótko przedstawił okoliczności powstania bulli.

– Dzisiaj dziękujemy Panu Bogu za te lata, za te wieki, które minęły od tej buli. Jednocześnie polecamy Panu Bogu „nasze teraz”, prosząc o Boże błogosławieństwo dla tych diecezji, które w jakimś sensie są spadkobiercami tej metropolii Halickiej – powiedział abp Szal witając bp. Witalija Skomarowskiego z Ukrainy, który przewodniczył Eucharystii. – Módlmy się o to, aby to dziedzictwo wieków, niełatwe dziedzictwo, cieszyło się Bożym błogosławieństwem, Bożą opieką – prosił metropolita przemyski.

W okolicznościowej homilii bp Witalij Skomarowski podkreślił 650-lecie Metropolii Halickiej, obejmującej diecezje: halicką, przemyską, włodzimierską i chełmską. Biskup zaznacza, że Kościół łaciński trwale zakorzenił się na tych ziemiach.

W homilii hierarcha wspomniał o misjonarzach z Zakonu Braci Mniejszych (Franciszkanach), którzy głosili Ewangelię pokoju i pojednania, a ich klasztory stały się ośrodkami wiary, nauki i kultury. Z ich grona wywodził się bł. Jakub Strzemię, który został metropolitą halickim, znany z modlitwy, ascezy i miłosierdzia.

Kaznodzieja wśród pasterzy diecezji przemyskiej wyróżnił szczególnie Macieja Janinę, biskupa, który kładł fundamenty pod struktury diecezjalne. Wymieniono również postacie takie jak św. Jan z Dukli, bp Wacław Hieronim Sierakowski, św. Józef Sebastian Pelczar, bł. ks. Jan Balicki raz abp Ignacy Tokarczuk.

Biskup Skomorowski podkreślił, że historia diecezji przemyskiej i metropolii halickiej to historia ludzi gorliwych, wiernych i wytrwałych, którzy budowali parafie, zakładali szkoły i tworzyli dzieła miłosierdzia. Wspomniał też o żywej tradycji podtrzymywanej przez Kościół przemyski, który utrzymuje związki z Metropolią Lwowską. – To jest ta żywa tradycja, na której stoimy dzisiaj jak na skale. Tę tradycje podtrzymuje Kościół przemyski i dzisiaj na czele ze swoim metropolitą arcybiskupem Adamem podtrzymując związki z Metropolią Lwowską – zaznaczył hierarcha.

W obliczu współczesnych wyzwań, takich jak sekularyzacja i zanik poczucia grzechu, biskup wezwał do gorliwego wypełniania zadań w Kościele, wzywając rodziców do chrześcijańskiego wychowania dzieci, młodych do odwagi w przyznawaniu się do wiary, kapłanów do wierności powołaniu, siostry zakonne do świadectwa modlitwy, a świeckich do obecności w świecie z duchem Ewangelii. – Kościół przemyski, jeśli ma być wierny swojej historii, musi pozostać Kościołem żywej wiary, pokornej służby i misyjnej gorliwości – podkreślił bp Skomorowski. – To właśnie z tej diecezji wyszło wielu misjonarzy i kapłanów, którzy poszli służyć na wschód, do Ameryki, do Afryki, by głosić Chrystusa. Niech ta gorliwość nie zgaśnie! Niech każde nowe pokolenia odkrywa swoje miejsce w historii zbawienia! – apelował.

Biskup zakończył homilię zakończyła się podziękowaniem za 650 lat wiary, modlitwy, cierpienia i nadziei, oraz za wszystkich pasterzy i wiernych, którzy przyczynili się do rozwoju Kościoła. – Niech bł. Jakub Strzemię przypomina nam, że Kościół wzrastał w prostocie i pokorze serca. Niech św. Józef Sebastian Pelczar uczy nas, że świętość to codzienna wierność obowiązkom. Niech bł. Jan Balicki pokazuje, że największe dzieła rodzą się na kolanach ciszy modlitwy – prosił hierarcha. – Niech św. Jan z Dukli przypomina, że pokora i cierpliwość to najpewniejsza droga do Boga – dodał.

– Niech więc Duch Święty rozpali w nas ogień gorliwości, abyśmy tak jak nasi poprzednicy byli wiernymi świadkami Chrystusa w naszych czasach – zakończył homilię bp Skomorowski.

Wraz z przewodniczącym Konferencji Episkopatu Ukrainy Eucharystię koncelebrował abp Adam Szal, bp Jan Wątroba, bp Marian Rojek, bp Edward Białogłowski, bp Stanisław Jamrozek, bp Krzysztof Chudzio oraz licznie przybyli kapłani.

Po modlitwie w przemyskiej archikatedrze uczestnicy spotkania przeszli do auli Instytutu Teologicznego przy w murach Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu, gdzie w dwóch sesjach zaprezentowano historyczne referaty. Wśród prelegentów byli: prof. dr hab. Stanisław A. Sroka (Uniwersytet Jagielloński), dr hab. Tomasz Graff, prof. UPJPII (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie), dr Jacek Krochmal (Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie), ks. dr Henryk Borcz (Wyższe Seminarium Duchowne w Przemyślu), dr Agata Dworzak (Uniwersytet Jagielloński), prof. dr hab. Tomasz Pudłocki (Uniwersytet Jagielloński), ks. prof. dr hab. Józef Wołczański (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie), dr hab. Marek Šmíd, ks. mgr Piotr H. Adamczyk (Uniwersytet Południowych Czech), ks. dr hab. Sławomir Zych (Katolicki Uniwersytet Lubelski), dr Bartosz Walicki (Instytut Teologiczno-Pastoralny w Rzeszowie), ks. dr Marcin Kapłon (Wyższe Seminarium Duchowne w Przemyślu) oraz ks. prof. dr hab. Stanisław Nabywaniec (Uniwersytet Rzeszowski).

Patronat honorowy nad konferencją objął abp Adam Szal, metropolita przemyski. Konferencja została zorganizowana przez Archidiecezję Przemyską Obrządku Łacińskiego, Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu i Wyższe Seminarium Duchowne w Przemyślu.