Reklama

Niedziela Wrocławska

"Cmentarz Osobowicki we Wrocławiu. Pola ofiar komunizmu [Spotkanie autorskie]

IPN Wrocławi

Gdyby nie nasze prace na Cmentarzu Osobowickim, nie byłoby „Łączki”, nie byłoby innych działań prowadzonych w Polsce, bo nie byłoby sposobu jak to uczynić (…) I przypominam sobie rok 2003 i Cmentarz Osobowicki, nasze pierwsze prace. Były nas 3 osoby i wielka niepewność, jaki będzie efekt tych prac, pierwsze odnalezione szczątki, pierwszy widok czaszki przestrzelonej kulą, charakterystyczna metoda katyńska – powiedział prof. Krzysztof Szwagrzyk, zastępca prezesa IPN, na spotkaniu w Klubie Muzyki i Literatury we Wrocławiu.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Pretekstem do piątkowego (26 listopada) spotkania i rozmowy o kwaterach ofiar terroru komunistycznego była najnowsza książka prof. Szwagrzyka „Cmentarz Osobowicki we Wrocławiu. Pola ofiar komunizmu”, którą niedawno wydał Instytut Pamięci Narodowej.

O tym, że na jednym z największych wrocławskich cmentarzy znajdują się kwatery, w których chowano ofiary terroru komunistycznego zabite w więzieniu przy ul. Kleczkowskiej, wiedziano od dawna. Ale dopiero od 2003 roku prowadzone były tam prace ekshumacyjne i identyfikacyjne. Pierwsza odnaleziona na Osobowicach czaszka była przestrzelona od tyłu, co oznaczało, że ofiara zginęła zabita metodą katyńską – strzałem w potylicę. Od 1949 roku wyroki śmierci w więzieniu na ul. Kleczkowskiej we Wrocławiu wykonywano właśnie tą metodą. Wcześniej cywile byli wieszani, a żołnierzy zabijał pluton egzekucyjny. W kilku przypadkach skazańcy mieli wlot kuli nie w potylicę, tylko na czole. To oznaczało, że oprawca mordując, patrzył w oczy swojej ofierze.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Największe prace na Cmentarzu Osobowickim IPN prowadził w latach 2011–2012. Ich efektem było odnalezieniu szczątków prawie 300 ludzi. Zaangażowany w to był cały zespół specjalistów z różnych dziedzin wiedzy: archiwiści, historycy, archeolodzy, medycy sądowi, genetycy – w tym łańcuszki każdy miał do wykonania określone zadanie i każdy musiał je wykonać dobrze, aby uzyskać efekt końcowy, czyli zidentyfikować oraz przywrócić imię i nazwisko każdej ofierze i każdą potem godnie pochować.

W latach stalinizmu więzienie przy ul. Kleczkowskiej było jednym z największych w Polsce. Przebywało tu ok. 5000 więźniów. Mordowano ich w tym samum miejscu więzienia przy ul. Kleczkowskiej, w którym w czasach nazistowskich stała gilotyna, którą Niemcy zabijali więźniów. Władzom PRL bardzo zależało, aby pamięć o tych bohaterach nie przetrwała, dlatego byli chowani w bezimiennych dołach na dwóch kwaterach Cmentarza Osobowickiego.

Reklama

Jedna z kwater, na której leżały ofiary terroru komunistycznego, sąsiadowała z polem, na którym chowano działaczy komunistycznych i gdy tam zabrakło już miejsca, komuniści chcieli w latach 80. poszerzyć kwaterę o ten właśnie teren. Gdy informacja dotarła do działaczy „Solidarności”, w której w powszechną była wiedza o tym, kto spoczywa w tej części Cmentarza Osobowickiego, postanowili za wszelką cenę nie dopuścić do nowych pochówków na miejscu ofiar więzienia z ul. Kleczkowskiej. Uciekając się do fortelu – zaproponowali władzom cmentarza uporządkowanie w czynie społecznym kwatery przed 1 listopada – uporządkowali kwaterę oraz usypali 300 kopców i postawili 300 krzyży z napisem „Tu leży żołnierz Polski Walczącej i prosi o modlitwę”. Wydarzenie odbiło się szerokim echem w kraju i za granicą, a w archiwum IPN zachowała się korespondencja w tej sprawie między szefem SB we Wrocławiu a sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Ta wymiana pism trwała do upadku komunizmu w Polsce, co spowodowało, że kwatera ofiar systemu komunistycznego na Cmentarzu Osobowickim szczęśliwie dotrwała bez współczesnych pochówków do zmiany systemu na przełomie lat 80. i 90.

Obecnie nadal przez IPN prowadzone są prace na Cmentarzu Osobowickim.

Po zakończeniu spotkania do prof. Krzysztofa Szwagrzyka ustawiła się kolejka słuchaczy z książkami, aby uzyskać autograf czy dedykację.

Podziel się:

Oceń:

+1 0
2021-11-28 11:30

Wybrane dla Ciebie

Historia według Kossaka

2024-03-28 10:54

fot. Armando Alvarado

Mało która postać historyczna odcisnęła tak mocno swój ślad w dziejach świata, i tak bardzo wpływa na wyobraźnię współczesnych ludzi, jak Napoleon. Pisano o nim książki, wiersze, kręcono filmy, ale bodaj żadne z tych dzieł nie jest tak wymowne jak obraz Wojciecha Kossaka poświęcone temu geniuszowi wojny.

Więcej ...

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem życia skorzystało w ub.r. z tabletki "dzień po"

2024-03-27 09:25

Adobe Stock

Minister zdrowia Izabela Leszczyna poinformowała, że w ubiegłym roku 15-latki stanowiły 2 proc. osób korzystających z tabletki "dzień po". Dodała, że w tym czasie 1937 osób między 15. a 17. rokiem życia skorzystało z tabletki "dzień po".

Więcej ...

Gorzkie Żale to od ponad trzech wieków jedno z najpopularniejszych nabożeństw pasyjnych w Polsce

2024-03-28 20:27

Karol Porwich/Niedziela

Adoracja przy Ciemnicy czy Grobie Pańskim to ostatnie szanse na wyśpiewanie Gorzkich Żali. To polskie nabożeństwo powstałe w 1707 r. wciąż cieszy się dużą popularnością. Tekst i melodia Gorzkich Żali pomagają wiernym kontemplować mękę Jezusa i towarzyszyć Mu, jak Maryja.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Wiadomości

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Tajemnica Wielkiego Czwartku wciąga nas w przepastną...

Wiara

Tajemnica Wielkiego Czwartku wciąga nas w przepastną...

Postawiono zarzuty ks. Michałowi O.

Kościół

Postawiono zarzuty ks. Michałowi O.

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Kościół

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Wiara

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Przewodniczący KEP: rozpoczynamy dziewięcioletnią...

Kościół

Przewodniczący KEP: rozpoczynamy dziewięcioletnią...

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Kościół

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

W internecie pojawiło się nieznane dotąd nagranie...

Kościół

W internecie pojawiło się nieznane dotąd nagranie...